Bijlage bij verslag bijeenkomst  Beers Vitaal

‘Nadenken over je laatste levensfase’ op 13 september 2024

Wilsverklaringen, volmachten en levenstestament

Als je nadenkt over je laatste levensfase zijn een aantal vragen essentieel:

1. Wat is voor mij kwaliteit van leven in de laatste levensfase
2. Welke zekerheden zijn voor mij van belang.
3. Welke gedoe wil ik graag voorkomen.
4. Wat zou mij rust geven als dat goed geregeld is.

Praten met je partner, kinderen en naasten over het antwoord op deze vier vragen is essentieel in je laatste levensfase.  Natuurlijk is er enige schroom en soms wel een taboe om over de dood te spreken. Toch leert ervaring dat een open gesprek over deze vier vragen cruciaal is. Al pratend met elkaar kom je tot jouw antwoord op deze 4 vragen en draag je bij aan blijvende goede verhoudingen en onderlinge transparantie. Het voorkomt in ieder geval dat je zorg krijgt die niet bij je past en voor je naasten onduidelijkheden, misverstanden en mogelijk zelfs onaangename verrassingen na je dood. Dus nogmaals de centrale boodschap van deze bijeenkomst: doodgaan doen we allemaal maar betrek daar je naasten zoveel en zo open mogelijk bij. 

Het wensenboekje

Goed regelen betekent ook zoveel mogelijk je antwoord op deze vier vragen opschrijven zodat jij en je naasten het nog een keer erbij kunt pakken als dat nodig is. Het wensenboekje is daarbij een handig hulpmiddel. https://palliaweb.nl/netwerk-twente/patienten-en-naasten/wensenboekje.

Wilsverklaringen

Voor het geval je ook van anderen buiten je naasten afhankelijk gaat worden, is het goed om een aantal zaken schriftelijk te regelen. De kans op passende zorg vergroot je indien je niet meer in staat bent beslissingen over je eigen lichaam te nemen. Daarvoor zijn diverse modellen van wilsverklaringen beschikbaar die je voor jouw situatie en naar jouw wensen kunt invullen zoals: niet reanimeren, geen beademing/IC opname, behandelverbod, euthanasie etc. Het zijn schriftelijke ondertekende verklaringen die vooral voor artsen van belang zijn. Door een kopie van je wilsverklaringen aan de huisarts te sturen worden ze onderdeel van je medisch dossier en gelden ze voor alle professionals die toegang hebben tot jouw dossier. Bovendien is het verstandig om af te toe met je huisarts over deze wilsverklaringen te spreken zodat ze zo actueel mogelijk blijven. ( https://www.patientenfederatie.nl/levenseinde/wilsverklaring) of (  https://nvve/wilsverklaringen)

Volmachten

Op de tweede plaats kun je ook een zogenaamde onderhandse volmacht geven aan iemand die je vertrouwt om namens jou te handelen. Dat kan direct zijn of later als je bijvoorbeeld moeite krijgt met zaken op orde te houden. Ook hier gaat het om een ondertekend schriftelijk document waarin staat dat jij als volmachtgever een bepaalde persoon als gevolmachtigde de bevoegdheid geeft om namens jou te handelen. Het kan gaan over het uitbrengen van je stem bij verkiezingen of om je bankrekening te beheren.  Ook kun je een medisch volmacht geven voor het geval je zelf niet meer kunt beslissen en de wilsverklaring geen uitsluitsel geeft. Dit zijn allemaal voorbeelden van specifieke volmachten. Als je die tegelijkertijd allemaal aan één persoon wilt geven spreken we van een algemene volmacht   Mocht je overigens wilsonbekwaam worden en je hebt geen volmacht gegeven, dan kan je partner een verzoek doen bij de kantonrechter om hem/haar als bewindvoerder te benoemen.  Als het over medische zaken gaat wijst de rechter een zogenaamde mentor aan. (https://www.wetrecht.nl/volmacht.)

Levenstestament

Als er sprake is van een hypotheek en/of een eigen huis is er altijd een notariële akte waarin dit is vastgelegd en geregistreerd. Wil je een ander een volmacht geven om hier namens jou te handelen dan kun je deze volmacht vastleggen bij een notaris. We noemen dit een notariële volmacht. Tegenwoordig vinden banken en makelaars steeds vaker en onderhandse volmacht niet voldoende en vragen zij om een notariële volmacht. Als je een algemene volmacht (financieel, zakelijk, gezondheid etc.) wilt vastleggen bij een notaris spreken we van een levenstestament. Daar zijn dan wel kosten mee gemoeid. Het is dus de vraag of het nodig is gezien jouw situatie en je antwoord op de bovenste vier vragen en ook natuurlijk of je de bijkomende kosten voor je rekening kunt nemen. Wettelijk gezien is een onderhandse volmacht niet minder rechtsgeldig maar kan gezien veranderende eisen bij banken gedoe opleveren. De keuze is aan jou. (https://www.notaris.nl/levenstestament)

Tot slot mocht je voor een notariële medische volmacht of een levenstestament kiezen dan moet je wel alles wat met je lichaam te maken heeft, zelf overhandigen bij de huisarts. De notaris mag dit niet.

Gerrit Damhuis